Egeli bilim insanı Prof. Dr. Gökengin’in makalesi The Lancet Regional Health –

Europe mecmuasında yayımlandı

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunma ve önleme

stratejileri yine belirlendi

 Ege Üniversitesi HIV / AIDS Uygulama ve

Araştırma Merkezi Müdürü ve Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Deniz Gökengin, “Avrupa’da

cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) tüm vakitlerin en yüksek seviyesine

ulaşmıştır ve bu bahiste çabucak harekete geçilmesi ve iş birliği yapılması

gerekmektedir” diye konuştu.

Avrupa’da cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) tüm vakitlerin en

yüksek düzeyine ulaştığı bilgisinin hem Dünya Sıhhat Örgütü hem de Avrupa

ülkelerinin sıhhat kurumlarının datalarına ve raporlarına yansıdığı görülüyor.

Son on yıl içinde Avrupa’da CYBE’nin tekrar ortaya çıkması, önemli bir halk

sağlığı meselesine işaret ediyor.

Ege Üniversitesi HIV / AIDS Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü

Prof. Dr. Ayşe Deniz Gökengin’in de ortalarında yer aldığı bilim insanları

tarafından hazırlanan dört makaleden oluşan seri dünyaca ünlü The Lancet

Regional Health – Europe tarafından yayımlandı. Bilim insanları yürüttükleri

araştırmada CYBE’yi ve bu enfeksiyonlara yaklaşımı tahlil ederek, korunma

ve tedbire stratejilerini tekrar ortaya koyuyor.

“Vakalarda yüzde 49 artış”

Tanı ve tedavideki ilerlemelere karşın CYBE’nin önemli bir halk sağlığı

sorunu haline geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Ayşe Deniz Gökengin, “Dünya

Sağlık Örgütü tarafından tanımlanan Avrupa Bölgesinde, 2019 yılında 17

milyon yeni olgu bildirilmiş, 2010 ile 2019 yılları ortasında yeni olgu sayısında

yüzde 49 artış olmuş ve toplam olgu sayısı 1,5 milyona ulaşmıştır. Ne yazık ki,

bölgede yakın vakitte gelişen COVID-19 pandemisi ve Ukrayna’daki savaş

gibi olaylar, 2030 ajandasındaki, HIV, viral hepatit ve CYBE salgınlarının

ortadan kaldırılması maksatlarına hakikat atılan adımları tehlikeye atmıştır” dedi.

Prof. Dr. Ayşe Deniz Gökengin, “Avrupa’da CYBE’nin aktif bir biçimde

kontrol altına alınması, bölgedeki zorlukların ve mevcut yaklaşımları sınırlayan

unsurların belirlenmesi ile mümkündür. Bu nedenle, The Lancet Regional

Health – Europe kıtada yeni ve tekrar ortaya çıkan CYBE’leri gözden geçiren

ve genel ve özel zorlukları tanımlayan bir derleme hazırlamak üzere

uzmanlardan oluşan bir kümeye davet göndermiştir. Bu makaleler serisi, konuyu

belli başlı dört farklı tarafıyla incelemektedir. Bunlar; Avrupa’daki epideminin

hâlihazırdaki durumu, kullanılmakta olan ve geliştirilen korunma stratejileri, 

asemptomatik enfeksiyonların idaresinde yaklaşımlar ve aktüel tedaviler.

Uzmanlardan oluşan müellifler kümesi, Avrupa’da CYBE’lerin durumunu

belirlemenin yanı sıra, hastalıkların aktif bir biçimde denetim altına alınabilmesi

için özel teklifler de yapmışlardır. Bu çalışma, bu önemli halk sıhhati sorununu

etkin bir biçimde ele alacak yol haritasını belirlemek açısından kritik öneme

sahiptir” diye konuştu.

“Kuzey ve Batı Avrupa ülkelerinde hadise oranı daha yüksek”

Yürütülen çalışma ile ulaşılan bulgular hakkında bilgi veren Prof. Dr.

Ayşe Deniz Gökengin, “Bölgedeki 53 ülkenin 49’undan toplanan

epidemiyolojik datalar, bakteriyel CYBE’lerin bildirimi açısından ülkeler

arasında manalı farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. Kuzey ve Batı Avrupa

ülkelerinde toplumdaki her 100 kişi başına düşen CYBE sayıları diğer

bölgelere nazaran çok daha yüksektir; bunun esas nedeninin, sürveyansın ve

bildirimlerin daha büyük titizlikle ve daha muteber tekniklerle yapılıyor

olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Makaleler serisinde, sosyopolitik

alandaki değişikliklere bağlı olarak yeni tanımlanmış olan kilit toplumlar,

örneğin göçmenler, sığınmacılar, seks emekçileri ve erkeklerle seks yapan erkekler

vurgulanmaktadır; bu topluluklar, sıhhat hizmetlerine erişimlerinin sonlu olması

nedeniyle denetim siyasetlerinin geliştirilme sürecinde öncelikli topluluklar

olarak kabul edilmektedir” dedi.

“HIV’ın denetim altına alınmasına dair umut veren çalışmalar

mevcut”

Prof. Dr. Ayşe Deniz Gökengin, “Bazı ülkelerde sıhhat hizmetlerinin

sunumu ve kaynak yetersizlikleri açısından gözlenen farklılıklar, Avrupa’da

önleme ve denetim stratejilerinin önündeki pürüzler olarak tanımlanmaktadır.

Sağlık konusundaki eğitimlerin ve kondom tanıtımının, başka biyomedikal

girişimlerle birlikte sürdürülmesinin kıymeti vurgulanmaktadır. HIV için temas

öncesi profilaksi, 53 ülkenin 38’inde kullanıma sunulmuş olmakla birlikte,

özellikle Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde hala gereğince kullanılmamaktadır;

bu bağlamda, temas öncesi profilaksiye erişim konusunda eşitliğin sağlanması

kritik değere sahiptir. Birinci uzun tesirli antiretroviral olan kabotegravir, günlük hap

yerine iki ayda bir enjeksiyon halinde uygulanmasıyla HIV için temas öncesi

profilakside ihtilal yaratma potansiyeline sahiptir. Hepatit A ve B ile HPV’nin

kontrol altına alınmasında aşılar ile değerli kazanımlar elde edilmiştir.

Gelecekte, menengokok B aşısı ile çapraz bağışıklık yoluyla gonorenin ve

mRNA temelli aşılarla HIV enfeksiyonunun denetim altına alınması açısından

umut vaat eden çalışmalar bulunmaktadır. Bu dört makalenin bulguları, halk

sağlığı hizmetlerinin güçlendirilmesi, sürveyans ve bildirim sistemlerinin

birbiriyle uyumlu hale getirilmesi, korunma ve tedavi stratejilerine bedelsiz

erişimin sağlanması ve sıhhat hizmetine herkesin erişimi ve CYBE ile ilintili

damgalamanın ortadan kaldırılması üzere yapısal ögelerin ele alınması

bileşenlerini içeren bir yaklaşıma ihtiyaç olduğunun altını çizmektedir. HIV

ve CYBE için 2030 ajandasında yer alan amaçlara ulaşabilmek için bu

önerilerin uygulanmaya başlanması kritik kıymete sahiptir” diye konuştu.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı